TÜRKİYE – YUNANİSTAN İLİŞKİLERİ

a. Siyasi İlişkiler

Türkiye ile Yunanistan, Ege Denizi’nin iki yakasında iki komşu ülke olarak, ilişkilerini karşılıklı saygı ve yarar gözeterek sürdürmektedir. İki ülke arasında bazı sorunlar bulunmakla birlikte, ileriye dönük kaydadeğer bir işbirliği potansiyeli de mevcuttur.

Yunanistan ile ilişkilerimizde, 2000’li yıllardan itibaren diyaloğun ve olumlu gündemin ön planda yer aldığı yeni bir sayfa açılmıştır. Bu çerçevede, karşılıklı üst düzey ziyaretler artmış, Siyasi İstişareler, Davranış Kuralları Toplantıları ve İstikşafi Temaslar gibi diyaloğu temel alan çeşitli mekanizmalar geliştirilmiştir. Ayrıca, iki ülke arasındaki somut işbirliğinin ilerletilebilmesini teminen, 2010 yılında Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi (YDİK) kurulmuştur. Bu kapsamda, YDİK toplantılarının birincisi 14-15 Mayıs 2010 tarihlerinde Atina’da, ikincisi 4 Mart 2013 tarihinde İstanbul’da, üçüncüsü 6 Aralık 2014 tarihinde Atina’da ve dördüncüsü 8 Mart 2016 tarihinde İzmir’de gerçekleştirilmiştir. YDİK toplantıları kapsamında, iki ülke arasında bugüne kadar toplam 54 belge imzalanmıştır. YDİK toplantıları marjında İş Forumları da gerçekleştirilmiştir.

Son dönemde yoğunluk kazanan karşılıklı üst düzey temaslar kapsamında, Sayın Cumhurbaşkanımızın, 7-8 Aralık 2017 tarihlerinde, Atina ve Gümülcine’yi kapsayan bir program çerçevesinde Yunanistan’a gerçekleştirdikleri resmi ziyaret, iki ülke arasında Devlet Başkanı düzeyinde 1952 yılından beri yapılan ilk resmi ziyaret olması muvacehesinde tarihi bir dönüm noktası teşkil etmiştir.

Sayın Cumhurbaşkanımızın ziyaretlerini müteakiben, Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras, 5-6 Şubat 2019 tarihlerinde ülkemize bir ziyarette bulunmuştur.

Türkiye ile Yunanistan arasında, Ege Denizi’nde birbiriyle bağlantılı ve ülkemizin temel hak ve çıkarlarını doğrudan etkileyen bir dizi sorun bulunmakta olup, bunlara ilişkin kapsamlı bilgiye, Dışişleri Bakanlığımızın internet sayfasından (http://www.mfa.gov.tr/sub.tr.mfa?cb345332-2fcc-46ec-9f01-3c91bf543483) ulaşılabilmektedir.

Yunanistan’daki soydaşlarımız ile Batı Trakya Türk Azınlığı’nın çeşitli alanlarda karşılaştıkları sıkıntıların aşılması da önemli gündem maddelerimizden birini oluşturmaktadır. Bu yöndeki çalışmalar, Yunanistan’daki soydaşlarımız ile ülkemizdeki Rum Ortodoks Azınlığı’nın, ikili ilişkilerimizin ileriye taşınmasında birer köprü vazifesi gördüğü anlayışıyla sürdürülmektedir. Bu konuda detaylı bilgiye, Dışişleri Bakanlığımızın internet sayfasından (http://www.mfa.gov.tr/bati-trakya-turk-azinligi.tr.mfa) ulaşılabilmektedir.

b. Ticari ve Ekonomik İlişkiler

Yunanistan’la ilişkilerimizde diyalog ve işbirliği sürecinin en somut yansımaları ticaret, ekonomi, ulaştırma ve turizm alanlarında gözlenmektedir. 2014 yılında Yunanistan ile ticaret hacmimiz 5,6 milyar ABD Doları olarak gerçekleşmiş olup, bu rakam, YDİK mekanizmasının kurulduğu 2010 yılı ticaret rakamlarının yaklaşık iki katına tekabül etmektedir. 2015 ve 2016 yıllarında, ikili ticaret hacminde düşüş meydana gelmiş olmakla birlikte, 2017 yılında tekrar yükselişe geçen ticaret hacmi (3,5 milyar ABD Doları), 2018 yılında 4,2 milyar ABD Doları seviyesine ulaşmıştır.

Karşılıklı yatırımlar ile başta turizm, ulaştırma ve bankacılık gibi çeşitli sektörlerde ikili ticari ilişkilerin geliştirilmesi hedeflenmektedir.

c. Kültür ve Eğitim Alanlarındaki İlişkiler

Yunanistan ile kültür alanındaki işbirliğimiz, 4 Şubat 2000 tarihinde Atina’da imzalanan “Kültürel İşbirliği Anlaşması” kapsamında sürdürülmektedir.

Kültürel işbirliğimizin en önemli unsurlardan birini, Yunanistan’daki ve ülkemizdeki ortak kültürel miras varlıkları oluşturmakta, Yunanistan’da çoğu restorasyon ve onarım ihtiyacı içinde olan Osmanlı eserlerinin durumu yakından takip edilmektedir. İki ülke, tarihi eser kaçakçılığıyla mücadeleye ilişkin olarak da, başta 1972 tarihli “UNESCO Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme” kapsamında olmak üzere, çeşitli uluslararası platformlarda çok taraflı işbirliğini sürdürmektedir.

Öte yandan, Atatürk’ün doğduğu, çocukluk ve gençliğinin bir kısmını geçirdiği Atatürk Evi’nin Selanik’te olması da ikili ilişkilerimize ayrı bir boyut katmaktadır.

Eğitim alanında, karşılıklı olarak Hükümetler emrine tahsis edilen bursların yanısıra, Türkiye Bursları kapsamında çok sayıda Yunanistan vatandaşı öğrenciye, ülkemiz üniversitelerinde öğrenim görebilmelerini teminenburs tahsisi uygulaması sürdürülmektedir.